- Minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss heeft de strijd om het leiderschap van de Britse Conservatieve Partij, en daarmee het premierschap, gewonnen.
- Verwacht wordt dat ze hard met de Europese Unie zal botsen over de positie van Noord-Ierland na de Brexit.
- Truss is de derde vrouwelijke premier van het VK en treedt daarmee in de voetsporen van haar grote idool Margaret Thatcher en Theresa May.
- Lees ook: 10 dingen die je moet weten over Rishi Sunak, de tegenstander van Truss bij de opvolging van Boris Johnson
Minister Liz Truss van Buitenlandse Zaken volgt Boris Johnson op als premier van het Verenigd Koninkrijk. In een interne leiderschapsverkiezing binnen de Conservatieve Partij kreeg ze 57 procent van de stemmen. Daarmee versloeg ze haar tegenkandidaat Rishi Sunak.
Truss zei in een eerste reactie “vereerd” te zijn en dankte haar voorganger Boris Johnson voor zijn belangrijke rol tijdens de Brexit, de vaccinatiecampagne in de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne. Ze bleef hem trouw, ondanks de reeks schandalen waar Johnson mee te kampen kreeg.
Truss zal naar verwachting dinsdag formeel worden aangesteld door koningin Elizabeth en wordt na Margaret Thatcher en Theresa May de derde vrouwelijke premier van het Verenigd Koninkrijk.
Truss zei in haar overwinningsspeech met een “gewaagd plan” te komen om de belastingen te verlagen en de economie te laten groeien. Het Verenigd Koninkrijk kampt met de hoogste inflatie van West-Europa.
Verwacht wordt dat Truss vol de confrontatie zal zoeken met de Europese Unie over de positie van Noord-Ierland na de Brexit. Toch was de dit jaar aangetreden Duitse bondskanselier Olaf Scholz maandag de eerste die haar enthousiast feliciteerde: “Gefeliciteerd met je nieuwe positie, Liz Truss! Ik kijk uit naar onze samenwerking in deze uitdagende tijden. Het VK en Duitsland zullen nauw samen blijven werken als partners en vrienden.”
Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie feliciteerde Truss ook, maar riep haar op Twitter ook gelijk op de Brexit-akkoorden te respecteren. “Samen staan we voor veel uitdagingen, van klimaatverandering tot de Russische invasie van Oekraïne. Ik kijk uit naar een constructieve relatie, met de volledige eerbiediging van onze overeenkomsten.”
Ondanks haar duidelijke overwinning werd de campagne van Truss door de Britse pers omschreven als ‘saai en vlak’.
Ze is een zeer ervaren politica, die in de afgelopen drie kabinetten verschillende ministersposities heeft bekleed. Deze 7 dingen moet je weten over de opvolger van Boris Johnson, die ook wel de ‘nieuwe Iron Lady’ wordt genoemd.
1. Ze komt, naar eigen zeggen, uit een 'links gezin'
In een interview met politics.co.uk zei Truss over haar jeugd: "Ik ben opgegroeid in een linkse, academische kring. Mijn moeder was lid van de Campaign for Nuclear Disarmament (CND), een linkse activistische beweging in het VK, en ik heb herinneringen aan de demonstraties die ik als kind met haar liep. Ik heb politiek dus met de paplepel ingegoten gekregen, al is het wel vanuit een ander perspectief."
Truss' vader, die academicus en hoogleraar wiskunde is, schijnt altijd geweigerd te hebben om voor zijn dochter campagne te voeren, omdat hij niet achter haar partijkeuze en ideeën staat.
2. Ze heeft in de afgelopen tien jaar vijf ministersposten bekleed
Truss werd in 2010 voor het eerst verkozen als parlementslid (MP) en twee jaar later al benoemd tot staatssecretaris van Onderwijs en Kinderwelzijn. Van juli 2014 tot juli 2016 werd ze in het tweede kabinet van David Cameron staatssecretaris van Milieu, Voedsel en Landbouw, waarna ze opklom tot staatssecretaris van Justitie.
Onder Theresa May werd Truss staatssecretaris van Economische en Financiële Zaken, de positie net onder die van Sunak, en in het huidige kabinet bekleed ze positie van minister van Buitenlandse Zaken. In die hoedanigheid heeft ze de onderhandelingen van handelsverdragen met verschillende landen na Brexit begeleid.
Daarnaast is ze ook nog eens minister voor Vrouwen en Gelijkheid in de regering van Johnson.
3. Ze is meerdere keren viral gegaan met 'belachelijke' speeches die ze op partijcongressen gaf
Truss is in haar tijd als politica meerdere keren viral gegaan omdat ze 'belachelijke uitspraken' zou hebben gedaan op het partijcongres van de Conservatieven. Zo werd ze in 2014 als minister van Landbouw belachelijk gemaakt toen ze op dramatische toon zei dat "we in het VK twee derde van onze appels, peren en kaas importeren. Dat is schandalig!".
Het jaar daarop zei ze in haar speech als staatssecretaris van Onderwijs dat ze er voor zou zorgen dat alle kinderen "de juiste namen voor dieren en bomen zullen leren", wat opnieuw leidde tot een stroom aan memes op Twitter.
4. Ze stemde 'Remain' tijdens het Brexit referendum, maar veranderde na de uitslag plots snel van standpunt
Tijdens het EU referendum voerde ze campagne voor de 'Remain'-kant en schreef ze in de Britse tabloidkrant de Sun dat Brexit "een driedubbele tragedie zou zijn: meer regels, meer formulieren en meer vertragingen bij verkopen aan de EU".
Later veranderde ze echter van gedachten en zei ze dat Brexit het VK een kans bood om "de manier waarop dingen werken op te schudden" en dat ze in eerste instantie "bang was de Britse economie er aan zou gaan", maar nu dat niet zo blijkt te zijn, ze juist "interessante mogelijkheden ziet".
5. Ze is een groot fan van Margaret Thatcher en speelde haar ooit in een toneelstuk op school
De 46-jarige wordt door sommige van haar fans ook wel de 'nieuwe Iron Lady' genoemd, de bijnaam van de oud-premier Margaret Tatcher, waar de politica groot fan van is. Truss, die ooit in een schooltoneelstuk de rol van Margaret Thatcher vertolkte, steekt haar voorliefde voor de oud-premier niet onder stoelen of banken en is open over het feit dat ze de derde vrouwelijke premier van het VK wil worden.
Haar idealen zoals "vrijheid", vrijhandel, lage belastingen en weinig overheidsbemoeienis" liggen volledig in lijn met de politiek van Thatcher. Ze is er tijdens deze campagne zelfs van beschuldigd expres de kledingstijl van haar grote voorbeeld te hebben overgenomen, om zo nog meer met Thatcher te worden geassocieerd.
6. Haar loyaliteit voor Johnson had haar de kop kunnen kosten
Hoewel ze steun kreeg van Johnson-loyalisten als Jacob Rees-Mogg en Nadine Dorries, worstelde Truss tijdens de leiderschapsrace met haar trouw aan Boris Johnson.
Sommige politieke watchers denken ze de "kus des doods" zou kunnen zijn voor de partij, omdat ze Johnson altijd is blijven steunen en de partij juist wil breken met dit verleden. Truss zegt geen ontslag te hebben genomen om het leiderschap van Johnson, terwijl tientallen andere collega's dat wel deden, omdat ze een "loyaal mens" is.
Wel maakte ze duidelijk dat ze hem niet in haar kabinet toe zou laten als ze de leiderschapsrace zou winnen en de nieuwe premier van het VK zou worden.
Dat gaat naar verwachting dinsdag formeel gebeuren als Johnson zijn ontslag indient bij koningin Elizabeth en zij daarna Truss zal ontvangen. Dat gebeurt vanwege de gezondheid van de koningin niet op Buckingham Palace, maar in het Schotse Balmoral Castle.
7. Ze zoekt de confrontatie met de EU
Nu Truss de nieuwe premier wordt, lijkt het Verenigd Koninkrijk af te stevenen op een keiharde aanvaring met de Europese Unie. Zij was in haar rol als minister van Buitenlandse Zaken immers verantwoordelijk voor het Britse plan om afspraken uit het Brexit-akkoord te negeren.
De regering van Johnson wilde de handelsafspraken die in het kader van de Brexit zijn gemaakt met de Europese Unie over Noord-Ierland eenzijdig herzien en als architect van dat beleid zal ze die lijn hoogstwaarschijnlijk voortzetten.